Peranan Wali Perempuan dalam Perkahwinan di Malaysia: Panduan untuk Bakal Pengantin

Wali Nikah Perempuan: Rukun Dalam Akad Nikah

Dalam perkahwinan Islam di Malaysia, salah satu perkara penting yang sering menjadi fokus ialah wali perempuan (wali nikah perempuan). Wali adalah rukun dalam akad nikah dan berperanan besar dalam memastikan akad nikah sah di sisi agama.

Artikel ini akan membincangkan peranan wali, susunan wali dalam Islam serta masalah-masalah berkaitan wali supaya bakal pengantin bersedia memastikan proses perkahwinan berjalan lancar tanpa kerisauan.

Peranan Wali Perempuan dalam Perkahwinan

Wali nikah bagi perempuan bertanggungjawab memberikan izin dan restu terhadap perkahwinan anak perempuannya. Tanpa izin wali, pernikahan tidak sah di sisi syarak.

Peranan wali bukan hanya terhad kepada sekadar hadir, tetapi sebagai penjaga yang memastikan calon suami adalah lelaki yang bertanggungjawab dan sesuai dengan pengantin perempuan.

Dalam banyak kes, wali nikah bagi pengantin perempuan ialah wali nasab, iaitu wali yang mempunyai hubungan darah.

Namun, terdapat juga kes di mana wali nasab tidak dapat hadir atau tidak layak, dan atas sebab-sebab lain, wali hakim akan mengambil alih peranan tersebut.

Susunan Tertib Wali Nikah dalam Islam

Terdapat lebih 20 susunan wali nikah dalam Islam, yang perlu dipatuhi mengikut keutamaan:

1. Bapa Kandung
Bapa kandung merupakan wali yang paling utama. Jika bapa kandung masih hidup dan memenuhi syarat sebagai wali, dialah yang paling berhak menjadi wali pernikahan.

2. Datuk (sebelah bapa)
Sekiranya bapa telah meninggal dunia atau tidak layak menjadi wali, datuk sebelah bapa akan menggantikannya.

3. Abang Kandung atau Adik Lelaki Kandung
Jika bapa dan datuk tidak ada atau tidak layak, abang atau adik lelaki kandung (seibu sebapa) boleh menggantikan bapa dan datuk sebagai wali.

Seterusnya:

4. Saudara Lelaki Sebapa
5. Anak Saudara Lelaki Seibu Sebapa
6. Anak Saudara Lelaki Sebapa
7. Anak Lelaki kepada Anak Saudara Lelaki Seibu Sebapa ke Bawah
8. Anak Lelaki kepada Anak Saudara Lelaki Sebapa ke Bawah
9. Bapa Saudara Sebelah Bapa Seibu Sebapa
10. Bapa Saudara Sebelah Bapa Sebapa
11. Anak Lelaki Bapa Saudara Sebelah Bapa Seibu Sebapa (Sepupu)
12. Anak Lelaki Bapa Saudara Sebelah Bapa Sebapa (Sepupu)
13. Anak Lelaki Sepupu Seibu Sebapa ke Bawah
14. Anak Lelaki Sepupu Sebapa ke Bawah
15. Bapa Saudara Bapa Sebelah Bapa Seibu Sebapa (Datuk Saudara)
16. Bapa Saudara Bapa Sebelah Bapa Sebapa (Datuk Saudara)
17. Anak Lelaki Datuk Saudara Seibu Sebapa
18. Anak Lelaki Datuk Saudara Sebapa
19. Anak Lelaki kepada Anak Lelaki Datuk Saudara Seibu Sebapa ke Bawah
20. Anak Lelaki kepada Anak Lelaki Datuk Saudara Sebapa ke Bawah
21. Bapa Saudara Datuk Seibu Sebapa (Moyang Saudara)
22. Bapa Saudara Datuk Sebapa (Moyang Saudara)
23. Anak Lelaki Moyang Saudara Seibu Sebapa
24. Anak Lelaki Moyang Saudara Sebapa
25. Anak Lelaki kepada Anak Lelaki Moyang Saudara Seibu Sebapa
26. Anak Lelaki kepada Anak Lelaki Moyang Saudara Sebapa
27. Wali Hakim

Susunan tertib wali ini ini tidak boleh dilangkau kecuali dengan izin mahkamah syariah.

Supaya lebih jelas, terdapat 2 artikel dari Pejabat Mufti membincangkan kes-kes wali yang boleh dijadikan rujukan utama:

1. AL-KAFI #1781: HUKUM ABANG KANDUNG MENJADI WALI, https://www.muftiwp.gov.my/en/artikel/al-kafi-li-al-fatawi/4736-al-kafi-1781-the-ruling-of-a-biological-brother-acting-as-the-wali-for-nikah
2. IRSYAD HUKUM SIRI KE-408 :HUKUM NIKAH MENGGUNAKAN WALI HAKIM WALAUPUN ADA WALI NASAB, https://muftiwp.gov.my/en/artikel/irsyad-fatwa/irsyad-fatwa-umum-cat/4136-irsyad-al-fatwa-siri-ke-408-hukum-nikah-menggunakan-wali-hakim-walaupun-ada-wali-nasab

Penerangan tentang wali, hukum-hukum serta perkara-perkara penting berkaitan dengan wali akan diterangkan dengan panjang lebar oleh pakar atau penceramah dalam topik “Prosedur Perkahwinan” dalam kursus kahwin.

Bakal pengantin amat digalakkan bertanya atau kemukakan pertanyaan jika bakal pengantin ada kemusykilan, kurang faham atau kurang jelas tentang wali perempuan sewaktu kursus kahwin berlangsung.

Ini supaya, para peserta tidak lagi kebingungan, ragu-ragu atau melakukan kesilapan sewaktu membuat permohonan kebenaran berkahwin kelak.

Masalah yang Sering Dihadapi Berkaitan Wali

Dalam proses perkahwinan, terdapat beberapa masalah yang sering timbul berkaitan wali.

Berikut adalah antara cabaran atau masalah wali dalam perkahwinan yang sering dihadapi oleh bakal pengantin:

1. Wali Enggan Memberi Izin
Salah satu masalah yang kerap berlaku ialah apabila wali, terutamanya bapa, enggan memberikan izin kerana pelbagai sebab seperti wali tidak bersetuju dengan pilihan pasangan.

2. Wali Tidak Dapat Dikesan atau Sudah Meninggal Dunia
Dalam situasi wali nasab tidak dapat dihubungi atau sudah meninggal dunia, ia boleh menyebabkan kelewatan dan kekeliruan dalam proses akad nikah.

3. Wali Tidak Layak Menjadi Wali
Menurut hukum syarak, seseorang wali harus memenuhi syarat-syarat tertentu seperti Islam, berakal, baligh, dan bukan murtad. Jika wali tidak memenuhi syarat-syarat ini, dia tidak layak menjadi wali.

4. Wali Berada di Luar Negara atau Jauh
Kadang-kadang, terdapat wali yang layak tetapi berada di luar negara atau jauh dari lokasi majlis pernikahan, menjadikan kehadirannya sukar. Ini juga boleh menyebabkan masalah dalam menyelesaikan proses pernikahan.

Seperti dinyatakan di atas, masalah wali dalam perkahwinan Malaysia, peranan wali nikah perempuan dalam Islam, cara dapatkan wali hakim serta lain-lain yang berkaitan akan dibincangkan dengan panjang lebar sewaktu kursus kahwin berlangsung.

Sewaktu kursus kahwin juga, bakal pengantin boleh bertanyakan soalan-soalan terus kepada pakar atau penceramah tidak kira sama ada soalan umum atau berbentuk peribadi.

Jika bakal pengantin ada masalah wali. Insya-Allah pakar atau penceramah boleh membantu berikan nasihat atau cadangan solusi.

Malah menjadi amalan di kursus kahwin Danau Kota untuk memohon pakar atau penceramah untuk berikan nombor telefon mereka terus kepada bakal pengantin atau para peserta.

Ini supaya bakal pengantin atau para peserta masih mempunyai talian hayat untuk boleh bertanya atau berbincang walaupun setelah kursus kahwin tamat.

Semoga amalan ini boleh membantu bakal pengantin atau para peserta yang akan membuat permohonan kebenaran berkahwin.

Kisah-Kisah Mengenai Wali Nikah Perempuan di Malaysia: Inspirasi dan Teladan

Dalam masyarakat Malaysia, peranan wali nikah perempuan sering kali menjadi topik penting yang membentuk perjalanan perkahwinan. Berikut adalah beberapa kisah yang boleh dijadikan teladan atau contoh mengenai wali nikah perempuan di Malaysia:

1. Kisah Wali Hakim Menggantikan Bapa yang Enggan Memberi Izin

Dalam satu kes yang berlaku di Mahkamah Syariah, seorang pengantin perempuan tidak dapat mendapatkan izin wali daripada bapanya untuk bernikah kerana bapa tidak bersetuju dengan pilihan bakal suami.

Ini mencetuskan konflik emosi dan tekanan terhadap bakal pengantin, tetapi beliau tidak berputus asa.

Pengantin perempuan tersebut memohon kebenaran dari Mahkamah Syariah untuk mendapatkan wali hakim.

Mahkamah Syariah, setelah mempertimbangkan keadaan, meluluskan permohonan wali hakim kerana alasan bapa tidak memberikan izin tidak berasas secara syarak.

Teladan: Kisah ini memberi pengajaran bahawa jika wali nasab tidak memberikan izin atas sebab-sebab yang tidak munasabah, Islam tetap menyediakan jalan keluar melalui wali hakim.

Bakal pengantin tidak perlu merasa tertekan kerana ada sistem undang-undang yang melindungi hak mereka untuk berkahwin.

2. Wali Nasab yang Terpaksa Diwakilkan Kerana Berada di Luar Negara

Seorang wanita di Malaysia terpaksa menghadapi situasi di mana bapanya yang sepatutnya menjadi wali nikah, berada di luar negara atas urusan kerja.

Dalam keadaan ini, pengantin perempuan merasakan tekanan kerana majlis perkahwinan yang telah dirancang hampir terganggu.

Namun, dengan bantuan Pejabat Agama dan perundingan dengan Mahkamah Syariah, pengantin perempuan tersebut berjaya mendapatkan wakil wali yang sah.

Akad nikah berjalan lancar dengan izin wali melalui wakil yang dipersetujui mahkamah.

Teladan: Kisah ini menonjolkan pentingnya bimbingan dan khidmat nasihat daripada pihak berautoriti seperti pejabat agama dan mahkamah untuk menyelesaikan masalah wali secara praktikal dan efisien.

3. Perjuangan Seorang Ibu Tunggal Menjadi Wali kepada Anak Perempuan

Dalam satu kes di Malaysia, seorang ibu tunggal mendapati suami yang sepatutnya menjadi wali nikah anak perempuannya telah meninggalkan keluarga dan tidak dapat dihubungi selama bertahun-tahun.

Ibu tersebut berusaha mencari bekas suaminya tetapi gagal.

Akhirnya, ibu tersebut memohon wali hakim bagi perkahwinan anaknya.

Dengan keterangan kukuh tentang ketiadaan bapa dan kesukaran mengesannya, Mahkamah Syariah memberikan kebenaran untuk wali hakim menikahkan anak perempuan tersebut.

Teladan: Kisah ini mengajar kita tentang kecekalan seorang ibu yang mengambil tanggungjawab menjaga anak perempuannya walaupun berdepan pelbagai cabaran.

Ia juga membuktikan bahawa wali hakim merupakan penyelesaian yang tepat dalam keadaan di mana wali nasab tidak dapat dikesan.

4. Wali Hakim dalam Kes Penceraian dan Pengabaian

Seorang wanita muda yang berasal dari keluarga yang berpecah akibat perceraian ibu bapa terpaksa memohon wali hakim untuk perkahwinannya.

Bapanya telah lama mengabaikan tanggungjawabnya sebagai bapa dan hilang tanpa sebarang hubungan.

Oleh kerana bapanya tidak dapat dihubungi, dan tidak ada wali nasab lain yang layak, pengantin perempuan tersebut berjaya memohon wali hakim melalui Mahkamah Syariah.

Teladan: Kes ini memberi pengajaran bahawa walaupun keadaan keluarga boleh menjadi rumit, sistem Islam dan undang-undang syariah di Malaysia sentiasa memberikan jalan penyelesaian yang sesuai dan adil kepada wanita yang ingin melangsungkan perkahwinan secara sah.

Penutup

Peranan wali nikah perempuan dalam perkahwinan Islam adalah sangat penting bagi memastikan sahnya akad nikah di sisi syarak.

Masalah yang berkaitan dengan wali seperti ketiadaan wali nasab, wali enggan, atau tidak layak boleh menjadi cabaran bagi bakal pengantin.

Namun, dengan ilmu yang betul seperti yang terangkan dalam kursus kahwin, mendapat nasihat yang betul dari pakar atau penceramah, proses ini boleh dijalankan tanpa tekanan atau kebimbangan.

Anda boleh dapatkan maklumat terkini penganjuran kursus kahwin Kuala Lumpur atau Wilayah Persekutuan pada laman web rasmi kursus kahwin Danau Kota: www.kursuskahwin.net.

Atau anda boleh berada dalam Telegram group Info Terkini Kursus Kahwin Kuala Lumpur di: https://t.me/InfoTerkiniKursusKahwin

Rujukan lain: 7 Perkara penting tentang kursus kahwin yang anda perlu tahu, https://www.kursuskahwin.com.my/7-perkara-penting-tentang-kursus-kahwin

Gambar: Bakal pengantin yang menjadi peserta kursus kahwin Danau Kota tak lepaskan peluang bertanya habis-habis kepada pakar atau penceramah. Insya-Allah pakar atau penceramah boleh berikan cadangan, panduan atau nasihat jika bakal pengan ada apa-apa halangan atau cabaran dalam melangsungkan perkahwinan.